فلنج چیست؟

حتما از این موضوع مطلع هستید که شیوه های گوناگونی برای وصل کردن لوله ها به یکدیگر یا به سایر تجهیزات همچون لرزه گیر، پمپ و …. وجود دارد که یکی از رایج ترین آن ها جوشکاری است اما در کنار این روش، امروزه استفاده از روش های دیگری همچون اتصالات فلنجی می تواند سودمند باشد.

فلنج ها به شکل قطعه ای دیسکی شکل هستند که همواره به صورت جفت به کمک پیچ و مهره دو قطعه را به یکدیگر متصل می سازد و به آسانی باز و بسته می شوند. این قطعات برای فشار های کم و زیاد مناسب هستند و در آن ها آب بندی بین دو فلنج توسط گسکت (آب بند) که در بین آن ها قرار داده می شود انجام می گیرد. جنس فلنج ها معمولا از فولاد و آلیاژ های آن و یا از چدن و سایر مواد ساخته می شود.

مزایای روش اتصال به صورت فلنجی چیست؟

مهم ترین علت به کارگیری این شیوه، قابلیت جداسازی آن می باشد (Removable) به این شکل که شما در صورتی که دو عدد لوله را مستقیما به یکدیگر جوش دهید، اگر بخواهید آن ها را جدا کنید باید برشکاری انجام شده و دوباره جوش دهید اما در صورتی که از فلنج ها استفاده کنید، می توانید با باز و بسته کردن پیچ و مهره ها این کار را انجام دهید.

در این روش به هر دو لوله یک فلنج جوش داده می شود و این دو فلنج از قسمت Flange Face روبروی یکدیگر قرار گرفته و توسط پیچ و مهره ها (Bolts & Nuts) به یکدیگر فشرده و سفت می شوند. جهت جلوگیری از نشتی (Leakage) بین آن ها از واشر آب بندی (Gasket) استفاده می شود.

ویژگی‌ های فلنج ها:

در هنگام خرید نوع فلنج مهم است که ویژگی‎ های آن به خوبی شناخته شود:

• اندازه فلنج:

اندازه گیری سایز فلنج‌ ها کار آسانی نیست. لازم است که شما قطر خارجی، قطر داخلی، تعداد سوراخ‌ ها، قطر سوراخ‌ ها و قطر پیچ را پیدا نمایید. قطر پیچ، یکی از مهمترین اندازه گیری‌ هایی است که در زمان انتخاب اتصالات فلنجی انجام می‌ شود. این اندازه گیری از مرکز سوراخ پیچ تا مرکز سوراخ پیچ دیگر است. سایز فلنج براساس استاندارد و براساس مواردی مانند میزان فشار انتخاب می‌شود.

• ضخامت فلنج:

یکی از پارامتر های حائز اهمیت در انتخاب فلنج، ضخامت است. میزان فشاری که فلنج می‌ تواند تحمل کند با ضخامت تعیین می‌ شود. هرچه فلنج ضخیم‌ تر باشد، فشار بیشتری را تحمل می‌ کند. برای مثال، لوله مانسیمان دارای یک پَخ V شکل برای جوشکاری است، به همین دلیل جهت تحمل فشار باید ضخامت اتصال فلنجی طوری انتخاب شود که منجر به تغییر شکل لوله نشود.

• استاندارد فلنج‌:

در انتخاب فلنج مناسب می‌ توان از انواع استاندارد های مختلفی استفاده کرد. بسته به کاربرد فلنج، استاندارد های ASME ،ASTM ،ANSI ،API ،MSS ،AWWA ،DIN ،JIS و موارد دیگر قابل استفاده هستند. اما محبوب‌ ترین استاندار ها شامل ANSI (مؤسسه ملی استاندارد آمریکا)، DIN (مؤسسه استاندارد آلمان) و JIS (استاندارد بین المللی ژاپن) هستند.

• کلاس فلنج:

کلاس فشار، تعیین کننده آن است که فلنج تا چه اندازه می‌ تواند بدون شکست مقاومت داشته باشد و تحت این فشار به کار خود ادامه دهد. هر یک از استاندارد های بالا، چندین کلاس فشار از کم تا زیاد را ارائه می‌ دهند. کلاس فشار باید با کلاس همان لوله‌ ای که در داخل سیستم به کار گرفته می‌ شود یکی باشد. برای مثال، لوله درزدار که اغلب برای فشار پایین استفاده می‌ شود، کلاس فشاری پایینی دارد، به همین دلیل فلنج انتخابی نیز باید کلاس فشاری پایینی داشته باشد.

• متریال فلنج:

بسته به محیطی که فلنج در آن استفاده می‌ شود، انتخاب نوع متریال نیز بسیار مهم می باشد. اتصال فلنجی باید در برابر فشار، رطوبت، دمای بالا، خوردگی و غیره مقاومت بالایی داشته باشد. به همین ترتیب، فلنج‌ ها در انواع مختلف مواد از جمله فولاد ضد زنگ، چدن، آلومینیوم، برنج، برنز، پلاستیک (پیلی اتیلن) و غیره ساخته می‌ شوند. اما بیشترین متریال مورد استفاده «فولاد کربن جعلی» است که دارای سطوح ماشین کاری شده است. همچنین، برای لوله فولادی و لوله گالوانیزه نباید از فلنج پلاستیکی استفاده کرد.

علاوه بر این، فلنج ها همچون اتصالات و لوله ها برای مقاصد خاص، گاهی اوقات از نظر داخلی مجهز به لایه هایی از مواد با کیفیت کاملاً متفاوت با خود فلنج ها هستند که فلنج های روکش شده هستند.

جنس فلنج، در اصل در هنگام انتخاب لوله تنظیم می شود؛ در بیشتر موارد، فلنج از همان مواد لوله است.

در مقاله بعدی به معرفی انواع فلنج ها خواهیم پرداخت؛ همچنین برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.