آب صابون چیست؟

روغن تراشکاری، فلزکاری یا روغن تراش که به آب صابون (روغن z1) نیز معروف است، به روغن های صنعتی یا مایعاتی گفته می شود که برای خنک کاری و یا روان کاری قطعات فلزی هنگام عملیات تراش، برش و مته کاری و … به کار می روند. آب صابون، علاوه بر انتقال گرما که در اثر اصطکاک فلز با فلز به وجود می آید، با نفوذ به سطوح تماس، موجب روانکاری سطوح عملیات می شود.

آب صابون دارای کاربرد های متعددی مانند روانکار آب صابون صنعتی، آب صابون فلز کاری، تراشکاری و صنعتی است. روغن آب صابون، روغنی است که قابلیت اختلاط با آب را دارد و به این منظور امولوسیون پایداری را تشکیل می دهد که به شکل محلول شیری رنگ است. پایداری فوق العاده امولسیون و محافظت در برابر خوردگی و زنگ زدگی از جمله مزایای این محصول می باشند.

امولسیون چیست؟

همان طور که می دانید، روغن در آب حل نمی شود. وقتی روغن به آب اضافه می گردد، ذرات آن به شکل قطرات ریز و به صورت معلق قرار می گیرند. شکستن روغن به ذرات بسیار ریز به وسیله یک ترکیب شیمیایی موسوم به امولسیفایر صورت می گیرد. به محلول روغن در آب، امولسیون می گویند.

در واقع آب صابون یا روغن امولسیون شونده، مخلوطی از یک نوع روغن پایه و امولسیفایر همراه با مواد افزودنی دیگر است که شامل ضد باکتری، خورندگی، ضد کف و … می باشد. آب صابون ها از جمله روغن های امتزاج پذیر در آب هستند که به حالت امولسیون مورد استفاده قرار می گیرند. این روغن به راحتی به نسبت های مختلف با آب ترکیب می شود و مخلوط شیری رنگ و همگنی را تشکیل می دهد.

کاربرد های آب صابون:

اگر هدف، جلوگیری بیشتر از زنگ زدگی قطعه کار و ابزار برش و تراش باشد، باید در مخلوط آب و روغن، درصد بیشتری را به روغن اختصاص داد. به عبارت دیگر از روغن برای روانکاری و از آب برای خنک کنندگی استفاده می کنند. در فرآیند هایی مانند عملیات ماشین کاری که روانکاری به اندازه خنک کردن اهمیت دارد، از امولسیون غلیظ تری استفاده می کنند. به طور کلی در فرآیند هایی که خنک کنندگی در آن ها از اهمیت بیشتری برخوردار باشد، از امولسیون رقیق تری نیز استفاده می گردد.

ساخت آب صابون:

به طور کلی از سه نوع مایع برای ساخت آب صابون استفاده می شود که عبارت هستند از: معدنی، نیمه سینتیک و تمام سینتیک. این مایعات، حل شونده در آب هستند. نمونه ‌های سنتتیک عموماً ترکیب روغن و آب هستند که به صورت امولسیون پایدار و با مشخصاتی خوب، برای کاربرد های مختلف صنعت فلزکاری مورد استفاده قرار می گیرند؛ همین موارد در انتخاب و خرید روغن آب صابون تاثیر بسزایی دارند. این مشخصات مناسب عبارت اند از: جلوگیری از زنگ‌زدگی، حفظ PH آب در محدوده ۹ تا ۱۰، قابلیت کار با اکثر فلزات، مقاومت در برابر تجزیه حرارتی و حفظ ایمنی زیست محیطی.

انواع مختلف آب صابون:

• روغن فلزکاری
• روغن تراشکاری
• روغن برشکاری

مزایای استفاده از آب صابون:

استفاده از این روغن، در صورتی که با کیفیت باشد، طول عمر دستگاه را افزایش داده و هزینه های ناشی از تعمیرات آن را تا حد امکان کاهش می دهد. همچنین باعث کاهش و یا حذف هزینه های تخلیه پساب و حفظ محیط زیست می گردد. آب صابون به عنوان خنک کننده استفاده می شود. در واقع روغن آب صابون می تواند به عنوان یک خنک کننده جهت کاهش گرمای ناشی از اصطکاک عمل کند و به عنوان روانکار می تواند اصطکاک را کاهش دهد.

مزایای آب صابون:

• محافظت در برابر خوردگی برای ماشین آلات و اجزای سازنده
• تبخیر اندک و ایجاد حالت بخار (مه گرفتگی) اطراف دستگاه
• سازگاری با پوست (عدم ایجاد عوارض پوستی)
• نقطه اشتعال و پایداری بسیار بالا

طریقه مصرف آب صابون:

• بعد از اختلاط روغن و آب (حداکثر به نسبت ۱ به ۲۰) مصرف گردد.
• قبل از مصرف Bio، منبع و ظرف آب صابون باید تمیز گردد.

روغن حل شونده معمولاً چهار نوع خنک کننده، روان کننده، تخلیه کننده و کنترل کننده دارد و کاربرد آن ها با توجه به مواد اولیه ساختشان می باشد.

برند های بسیاری در سراسر کشور وجود دارند که سالانه مقادیر بسیاری از این محصولات را تولید و روانه بازار می کنند. برخی موارد در معروف شدن برند های سازنده در کشور موثر هستند، این موارد عبارت اند از:

• کیفیت محصول تولید شده
• تضمین کیفیت کالا از سوی تولید کنندگان
• قیمت های مناسب
• میزان رضایت مشتریان

یکی از مشکلات عمده ای که مصرف کنندگان روغن آب صابون یا روغن حل شونده با آن رو به رو می شوند، بوی نامطلوبی است که به علت تجمع باکتری در مخازن دستگاه، بعد از مدتی اتفاق می افتد. این فرایند در برخی محصولات مشابه، زودتر از حد معمول به وجود می آید که جدا از عملکرد و نحوه صحیح استفاده از روغن های حل شونده توسط مشتری، گاهاً به دلیل کیفیت پایین برخی محصولات تولیدی مشابه بوده است.