روغن ترانسفورماتور چیست؟

روغن ترانسفورماتور (همچنین به عنوان عایق روغن شناخته می شود) نوع خاصی از روغن است که دارای خواص عایق الکتریکی عالی و همچنین در دما های بالا پایدار است. روغن ترانسفورماتور در ترانسفورماتور های روغنی برای عایق کاری، متوقف کردن قوس و از بین بردن گرمای ترانسفورماتور استفاده می شود (یعنی به عنوان خنک کننده عمل کند).

روغن ترانسفور ماتور همچنین برای حفظ هسته و سیم پیچ ترانسفورماتور استفاده می شود؛ زیرا این مواد کاملاً درون روغن غوطه ور می شوند. یکی دیگر از ویژگی های مهم عایق روغن، توانایی آن در جلوگیری از اکسیداسیون عایق کاغذی ساخته شده از سلولز است. روغن ترانسفورماتور به عنوان سدی بین اکسیژن جو و سلولز عمل و از تماس مستقیم و در نتیجه به حداقل رساندن اکسیداسیون جلوگیری می کند. سطح روغن ترانسفورماتور معمولاً با استفاده از MOG (سطح سنج روغن مغناطیسی) اندازه گیری می شود.

کاربرد ها و ویژگی های روغن ترانس:

کاربرد های اصلی این روغن، عملکرد به عنوان یک عایق، جلوگیری از تخلیه بار الکتریکی در داخل یک ترانس برق و ایجاد جرقه و عملکرد به عنوان یک خنک کننده است. با توجه به این کاربرد ها، این روغن ها باید دارای خاصیت و توان دی الکتریک بالا، پایداری و تحمل پذیری حرارتی بالا و پایداری شیمیایی باشند.

این روغن ها همچنین باید این خواص را بعد از قرار گرفتن تحت دمای زیاد در مدت طولانی حفظ کنند. برای بهبود خنک سازی ترانسفورماتورهای بزرگ، محفظه این روغن مجهز به رادیاتورهای خنک کننده خارجی جهت گردش روغن در آن ها و انتقال حرارت طبیعی می شوند.

این ترانس ها همچنین به فن های خنک کننده، پمپ روغن و انتقال دهنده گرما از روغن به آب مجهز می شوند. قابلیت استفاده بیشتر، روغن ترانسفورماتورها در بازه های زمانی مشخص تست می شوند.

تست روغن ترانسفورماتور:

توجه داشته باشید که روغن ترانسفورماتور در معرض فشار و استرس های مکانیکی و الکتریکی زیادی به هنگام کارکرد ترانس قرار می گیرند و به هنگام افزایش درجه حرارت سرعت بیشتری خواهند یافت.

لازم به ذکر است که خواص شیمیایی ذاتی یک روغن ترانسفورماتور می تواند در طولانی مدت به تدریج تغییر کند و منجر به بی تاثیر شدن عملکرد آن گردد. به همین خاطر روغن ها در ترانسفورماتورهای بزرگ و دستگاه های الکتریکی به صورت دوره ای بررسی و تست می شوند تا خواص شیمیایی و الکتریکی آن تغییر نکرده باشند و مطمئن شوند برای عملکرد ترانس مناسبند. در برخی از مواقع می توان با تصفیه کردن روغن عملکرد آن را بهبود بخشید در غیر این صورت می بایست تعویض گردد.

آیا استفاده از روغن ترانسفورماتور برای خنک سازی ترانسفورماتور قدرت کافی است؟

در ترانسفورماتور قدرت علاوه بر استفاده از خواص خنک سازی روغن از رادیاتور نیز برای خنک کردن دستگاه استفاده می شود که در کنار مخزن حاوی روغن از یک رادیاتور خارجی قرار می گیرد و روغن با همرفت طبیعی در حال گردش است و به این صورت خنک شدن ترانس امکان پذیر خواهد بود. از طرفی ترانسفورماتور قدرت با ظرفیت های ۱۰۰۰ کیلو ولت آمپر و بیشتر علاوه بر موارد گفته شده از فن، پمپ روغن و مبدل گرمایی روغن و آب نیز بهره می برند.

آیا استفاده از روغن گیاهی به عنوان روغن ترانسفورماتور ایمن است؟ 

روغن های گیاهی امروزه توسط بسیاری از محققین مورد آزمایش و ارتقا قرار می گیرند تا بتوانند خاصیت های مورد نظر یک روغن ترانسفورماتور را فرآهم نمایند و در واقع این محصولات همچون روغن نارگیل می توانند به خوبی جایگزین انواع روغن شوند ولی آنچه منجر به عدم کاربرد فراگیر این محصولات می شود عدم کارکرد آن ها در آب و هوای سرد و ولتاژ ۲۳۰ کیلو ولت است.

شرایط مناسب نگهداری و انبارش ترانس:

• مانند بسیاری از دیگر روان کار های صنعتی، این روغن نیز باید در برابر انواع آلودگی مراقبت گردد.
• بهترین مکان برای نگهداری این روغن ها، فضای سر بسته و تمیز انبار است.
• نفوذ رطوبت حتی در کمترین مقدار به این روغن ها می تواند باعث ایجاد مشکلات زیاد در ترانس برق شود.
• واضح است که این روغن ها باید تحت مراقبت کامل در مقابل باران، برف و هر منبع رطوبت دیگر قرار گیرند.
• همچنین اگر نیمی از یک محفظه روغن را استفاده کرده اید، اطمینان حاصل کنید که برای انبارش، محفظه روغن را به صورت افقی، طوری که دریچه­ آن تحت پوشش روغن قرار بگیرد، قرار دهید.
• همچنین باید محفظه روغن را در فضای خنک، بدون تغییرات زیاد دمایی نگهداری کرد و از وارد شدن هر گونه ضربه به آن جلوگیری کنید.

برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.