یاتاقان چیست؟

یاتاقان به قطعه‌ ای در موتور گفته می‌شود که بین میل لنگ و دسته پیستون قرار گرفته است. زمانی که دو قطعه فلزی روی هم قرار می‌گیرند حرکت و اصطکاک ایجاد شده بین آن دو باعث خرابی، شکستگی و پوسیدگی می‌شود، در این شرایط از یاتاقان استفاده می‌کنند تا حرکت میان آن را تسهیل کرده و اصطکاک را به حداقل برساند. از طرفی این قطعه مانع ایجاد لرزش قطعات مکانیکی شده و جلوی سر و صدای ناشی از انتقال نیروی قطعات را می‌گیرد.

وظیفه یاتاقان در خودرو چیست؟

• میل لنگ و پیستون در صورت نبودن این قطعه با یک دیگر برخورد خواهند داشت و این موضوع موجب می‌شود که هر دوی آن ها خوردگی پیدا کرده و دچار استهلاک شوند. وجود این قطعه در موتور خودرو موجب می‌شود که اصطکاک بین آن ها کاهش یافته و برخورد کم تری نیز داشته باشند.
• یاتاقان با ممانعت از برخورد شدید شاتون و میل لنگ باعث از بین بردن اصطکاک بین دو قطعه می‌شود.
• لق بودن میل لنگ و شاتون ها را تنظیم کرده و باعث می‌شود حرکت روانی داشته باشند.
• یاتاقان از انحراف در شفت خودرو هنگام چرخیدن جلوگیری می‌کند.
• ساختار محکم یاتاقان موجب می‌شود تا بستری مناسب برای سوار شدن قطعات روی یک دیگر فراهم شود.

دلایل یاتاقان زدن خودرو چیست؟

دلایل بسیار زیاد و متفاوتی باعث خرابی و در اصطلاح یاتاقان زدن خودرو خواهد شد که در اینجا به صورت تیتر وار به بعضی از این موارد اشاره ای خواهیم داشت.

• خراب شدن پمپ روغن
• کهنه شدن و ماندن بیش از حد روغن موتور
• کثیف بودن فیلتر روغن
• رانندگی در محدوده ی قرمز دور موتور با سرعت بالا
• استفاده کردن از روغن نامرغوب
• لقی شاتون
• تمام شدن آب موتور و رانندگی در این وضعیت
• داغ شدن بیش از حد موتور به هر دلیلی مثل سوختن واشر سرسیلندر
• حرکت زیاد با دنده ی سنگین
• قطع شدن سیم فشنگی روغن
• عدم توجه به چراغ هشدار روغن
• از بین رفتن قسمتی از یاتاقان که خلاصی در بخشی از میل لنگ را در بر می گیرد

انواع یاتاقان:

اگر بخواهیم یاتاقان ها را دسته بندی کنیم به دو تقسیم بندی کلی خواهیم رسید:

• یاتاقان لغزشی:

یاتاقان لغزشی را می‌توان تکیه گاهی برای قسمت های چرخنده در جهت های شعاعی و محوری تعریف کرد. این قسمت ها بین حلقه های یاتاقان و به صورت مماس با آن قرار دارند.

• یاتاقان غلتشی:

یاتاقان غلتشی از دو عدد ریگ و چند ساچمه تشکیل شده است. این ریگ و ساچمه ها بین حلقه ها و به شکل مماس قرار گرفته اند. این نوع از یاتاقان از یک قفس ساخته شده است که صفحه های موازی برنجی و یا پلاستیکی دارد که هدف از قرار گرفتن آن ها جدا کردن ساچمه هاست.

• ثابت:

این یاتاقان ها به عنوان تکیه گاه میل لنگ عمل می‌کنند و محور ثابت را به میل لنگ متصل کرده و موجب می‌شوند لقی آن تنظیم شود. میل لنگ حرکتی دورانی دارد ولی علاوه بر آن حرکت رفت و برگشتی نیز انجام می‌دهد. زمانی که از این نوع استفاده می‌شود این حرکت رفت و برگشتی کنترل می‌شود و باعث می‌شود ضربات زیادی به میل لنگ وارد نشده وآسیب نبیند.

یاتاقان ثابت که به آن نوع میل لنگ هم گفته می‌شود دو نیم دایره دارد که یکی از آن ها به بلوک سیلند وصل شده است و دیگری دور محور میل لنگ پیچیده و به آن متصل می‌گردد.

ویژگی‌های یاتاقان‌ باکیفیت چیست؟

به دلیل وجود فشار روی این قطعه مطمئنا انتظار مقاومت بالایی از آن می‌رود. ضربات وارده و نیروهایی که در اثر حرکت درون موتور وجود دارد روی یاتاقان‌های موتور نیز تاثیر دارند و در صورت بی‌کیفیت بودن قطعه، وجود شکستگی قطعه و از کار افتادن موتور اجتناب‌ناپذیر است. به طور کلی می‌توان ویژگی‌های زیر را برای یاتاقان بیان کرد:

• کار کردن روان
• مقاومت در برابر فشار
• مقاومت در برابر شکستگی و ترک خوردگی
• مقاومت بالای حرارتی در صورت گرم شدن موتور
• تحمل زیاد در برابر خوردگی و سائیدگی

باید گفت، مواد به کار رفته در این قطعات بسیار اهمیت دارند و در ساختمان داخلی آن از فلزات سخت و نرم به صورت همزمان استفاده شده است. دلیل این امر این است که علاوه بر تحمل فشار بالا، یاتاقان‌ها باید به صورت روان حرکت چرخشی را هدایت کنند و از شکستگی و خورد شدگی آن‌ها جلوگیری شود. در صورتی که به ساختمان این قطعات توجه داشته باشید، می‌توانید فلزات مختلف به کار رفته شده را مشاهده کنید که البته ممکن است مواد به کار رفته در محصولات شرکت‌ها متفاوت باشد.

برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.