تابلو برق چیست؟

حتما پیش از این بار ها تابلو های برق را در اماکن مختلف بسیاری دیده اید اما در این مقاله سعی خواهیم کرد که شما را با انواع و تجهیزات این وسیله آشنا نماییم. تابلو برق به فضایی اطلاق می شود که محل نصب تجهیزات برقی به حساب می آید. در واقع این فضا می تواند بسته یا باز باشد اما به علت خطرات احتمالی و مشکلات ناشی از عوامل محیطی و پدیده هایی مانند اتصال کوتاه که در تجهیزات الکتریکی، اتفاق می افتد این تابلو ها را به صورت محفظه ای بسته و پوشیده شده طراحی می کنند تا قسمت های برقدار در دسترس نباشند و ایمنی افزایش یابد. در ادامه شما با انواع تابلو های برق آشنا خواهید شد.

تقسیم بندی تابلو برق از نظر شکل طراحی:

• فیکس: 

این تابلو ها معمولا به صورت ایستاده و دیواری نصب می گردند و روی آن ها تجهیزاتی از جمله تجهیزات کنترل، نظارت و اطلاعاتی – مخابراتی نصب خواهند شد.

• کشویی: 

از تابلو ها برق های کشویی در شرکت های بزرگ بهره می برند؛ از آنجایی که این مدل به شکل کشویی ساخته می شود، در مقایسه با تابلو برق های فیکس گران تر می باشند. یکی از مزایای استفاده از این مدل، دسترسی آسان به کلیه بخش ‌های کنترل موتور و مرکز قدرت‌ ها است که به راحتی و به صورت کشویی در دسترس است.

• مدولار: 

این مدل تابلو ها نوع پیشرفته ‌تری از تابلوبرق ‌های فیکس – ایستاده هستند که طراحی آن ها به شکل صفحه ای می باشد. در این تابلو ها که به نوعی صنعتی به حساب می آیند دسترسی به بخش‌های کابلی به دو صورت دسترسی از جلو و دسترسی از پشت طراحی می‌شود.

تقسیم بندی تابلو برق ها از نظر ولتاژ:

•  تابلو برق ولتاژ پایین (LV):

تابلو برق های ولتاژ پایین، دارای قطع کننده  ولتاژ پایین، سوئیچ ها، جدا کننده های الکتریکی خازنی، فیوز های HRC، قطع کننده مدار سیستم اتصال نشت زمین، قطع کننده های مینیاتوری (MCB) و قطع کننده های مدار قاب بندی شده (MCCB) و تمامی لوازم جانبی مورد نیاز برای محافظت از سیستم LV، می باشند که بیشترین کاربردشان در تابلو توزیع LV می باشد. در واقع تابلوبرق های تا ۱ کیلو وات به عنوان تابلوبرق ولتاژ پایین شناخته می شوند.

• تابلو برق ولتاژ متوسط:

این تابلوبرق ها وظیفه قطع جریان مدار اتصال کوتاه، سوییچینگ جریان های خازنی، سوییچینگ جریان های القایی و داشتن سوئیچینگ ON / OFF نرمال را به عهده دارند. بعضی از آن ها دارای محفظه درونی فلزی، و برخی دارای رویه بیرونی فلزی هستند. در کل سیستم های تابلو برق ۳ کیلوولت تا ۳۶ کیلوولت به عنوان تابلو برق های ولتاژ متوسط یا تابلو برق MV دسته بندی می شوند و دلیل اصلی استفاده از آن ها این است که جریان را صرف نظر از اینکه چه نوع CB در سیستم سوئیچینگ MV استفاده می شود، در شرایط معیوب قطع کرده و ممکن است در سایر شرایط نیز عملکرد بسیار خوبی داشته باشند.

• تابلو برق ولتاژ بالا:

سیستم های برق با ولتاژ بالاتر از ۳۶ کیلوولت، ولتاژ بالا نامیده می شوند. از آنجایی که در زمان طراحی این تابلو ها جرقه های ایجاد شده در جریان سوئیچینگ نیز بسیار زیاد است، در هنگام طراحی تابلو های ولتاژ بالا، مراقبت های ویژه ای باید در نظر گرفته شود. قطع کننده مدار ولتاژ بالا، جزء اصلی تابلو برق HV است؛ به همین دلیل قطع کننده های مدار ولتاژ بالا باید دارای ویژگی های مخصوصی برای عملکرد ایمن و قابل اطمینان باشند.

عملکرد اشتباه در قطع و سوئیچینگ مدار ولتاژ بالا به ندرت اتفاق می افتد. معمولا، قطع کننده های مدار در شرایط ON باقی می مانتد و ممکن است حتی پس از مدت زمان طولانی نیز عمل کنند. بنابراین، CB ها باید به اندازه کافی قابل اطمینان باشند تا در صورت نیاز عملکرد ایمن را تضمین کنند.

انواع تابلو برق براساس نحوه نصب:

به طور کلی تابلو های برق در دو حالت ایستاده و دیواری نصب می شوند.

تابلو برق ایستاده:

این تابلو به طور مستقل و بدون اتکا به جسم دیگر روی سطح زمین نصب می شوند. انواع این تابلو ها عبارتند از:

• تابلو تمام بسته ایستاده قابل دسترسی از جلو:

این مدل تابلو ها امکان داشتن تسلط کامل بر اجزای درونی تابلو را به اپراتور می دهند؛ در این تابلو دسترسی به اتصالات و تعویض فیوز، سرکابل و … به سهولت انجام شده و یک درب کناری به منظور اتصال چند کابل برق به فیدر ها در کنار درب اصلی نیز نصب گردیده است.

• تابلو تمام بسته ایستاده قابل دسترسی از پشت:

دسترسی در این تابلو ها متفاوت می باشد به این صورت که در این مدل از تابلوی ایستاده، فیوز، ولت متر و سایر تجهیزات اندازه گیری در قسمت جلویی تابلو قرار دارند و در مقابل سیستم های اصلی و پیچیده تر تابلو از پشت قابل دسترسی خواهند بود.

• تابلو تمام بسته ایستاده چندجعبه ای:

در این مدل اجزای اصلی و پراهمیت، درون یک محفظه فلزی یا بتنی قرار می گیرند. این نوع تابلو از کنار هم قرار گرفتن مجموعه ای از این جعبه ها تشکیل می شود.

• تابلو تمام بسته ایستاده چندخانه ای:

این تابلو دارای سلول های متعدد است و هر سلول آن مجهز به شینه کشی عمودی برای نصب کلید ها، فیوز و دیگر ابزار اندازه گیری برای فرمان ماشین آلات می باشد.

• تابلو تمام بسته ایستاده با سقف شیب دار:

این تابلو ها که به اسم تابلو برق فضای باز (outdoor) هم شناخته می شوند، به منظور استفاده در فضاهای باز طراحی شده اند؛ زیرا سقف شیب دارشان جلوی تجمع آب و نفوذ رطوبت را می گیرد. اصلی ترین مشکل این تابلو ها تاثیر پذیری اجزای درونی تابلو از شرایط محیطی و درجه حرارت محیط می باشد.

تابلو برق دیواری:

این تابلوبرق ها به گونه ای طراحی شده اند که امکان نصب بر روی دیوار یا درون دیوار را دارند. طراحی آن ها به شکلی است که فقط از قسمت جلو قابل دسترس هستند. انواع این تابلو ها در دو نوع توکار و روکار طراحی و تولید می گردند. برخی از مزایای این تابلو ها عبارتند از:

• عدم اشغال فضا و ایجاد نمای مطلوب
• قابل استفاده برای مجتمع های مسکونی
• ایجاد فضایی منظم تر و زیباتر با نصب بر روی دیوار

در این مقاله به بررسی انواع تابلو برق ها پرداختیم؛ در مقاله بررسی تابلو برق ها بخش ۲ از سایت تهران ابزار شما با جزئیات بیشتر این تابلو ها آشنا خواهید شد.