همه چیز در باره تاکومتر یا دور سنج

تاکومتر

تاکومتر چیست؟

تاکومتر ها ابزاری به منظور اندازه گرفتن سرعت چرخش یک میله یا دیسک در موتور و یا دستگاه های دیگر می باشند. تاکومتر ها متشکل از یک صفحه نمایش آنالوگ و صفحه نمایش دیجیتال بوده و به منظور نشان دادن دور در دقیقه (RPM) کالیبره شده اند. مکانیزم عملکرد یک تاکومتر، به این صورت است که میزان چرخش موتور در اتومبیل، هواپیما، و سایر وسایل نقلیه را به وسیله سنجش سرعت چرخش میل لنگ موتور نشان می دهد و همین موضوع می تواند به راننده در انتخاب دریچه گاز و دنده تنظیمات مناسب برای رانندگی کمک کند. 

تاکومتر

البته گفتنی است که به کارگیری بیش از اندازه (یعنی گرمای بیش از توان سیستم خنک کننده) و داشتن سرعت بیش از حد بخش هایی از موتور (برای مثال دریچه های فلزی موتور) موجب سایش بیش از حد و یا آسیب دائمی یا شکست موتور دستگاه می گردد.

کاربرد تاکومتر:

تاکومتر ها بسته به نوعی که دارند، در وسایل گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند که در ادامه به برخی از آن ها خواهیم پرداخت.

  • در خودرو ها:

راننده باید سرعت دقیق چرخش شفت را بداند تا تنظیمات دنده و تنظیم مناسب برای شرایط خاص رانندگی را انتخاب نماید. تاکومتر استفاده شده در اتومبیل ها، تعداد چرخش میل لنگ موتور را نشان می دهد؛ گفتنی است این ابزار، با داشتن نشانگرهای محدوده امن برای سرعت چرخش، به راننده در انتخاب دستی دنده مناسب برای حرکت کمک می کند.

در تاکومتر های آنالوگ، سرعت بالای محدوده ایمن، با رنگ قرمز در صفحه مدرج مشخص شده است. استفاده طولانی مدت از موتور ها در سرعت بالا (در حالت دستی نه اتوماتیک)، می تواند باعث مشکلات زیادی شود که برخی از آن ها عبارتند از:

  1. کاهش روانکاری
  2. افزایش گرما در سیستم (بیش از توان خنک کننده)
  3. آسیب بیش از حد و خرابی دائمی موتور

در خودرو های مدرن که کنترل سرعت بیشتر به صورت اتوماتیک انجام می شود؛ معمولا احتمال رفتن به محدوده قرمز از صفحه نشانگر، غیر ممکن است زیرا موتور این خودرو ها دارای یک سیستم محدود کننده دور موتور است که به طور الکترونیکی سرعت موتور را محدود کرده و از آسیب های احتمالی جلوگیری می کند.

  • در کامیون، تراکتور، هواپیما و سایر وسایل نقلیه:

همانطور که گفته شد؛ از تاکومتر ها جهت سنجش سرعت موتور (دور موتور) استفاده می شود؛ اما در این وسایل، نمایشگر های مربوط به سنجش تاکومتر، با سیستم های مورد استفاده در خودرو های شخصی تفاوت دارند.

  • در سیستم های مربوط به قطار ها و راه آهن:

در تجهیزات مرتبط به قطار ها، از پروب های سنجش سرعت و تاکومتر ها استفاده می شود. البته به این دلیل که چرخ های قطار و ریل ها بسیار صاف هستند و اصطکاک بین آن ها کم است، در صورت لغزش یا سر خوردن چرخ ها روی ریل، امکان ایجاد خطا در محاسبه چرخش چرخ ها بالا می رود. به منظور جبران این اشتباه، برای اندازه گیری سرعت، از سیستم های دیگری همراه با تاکومتر ها استفاده می شود.

تاکومتر در قطار

  •  در ضبط صوت آنالوگ:

تاکومتر مسئول اندازه گیری سرعت نوار صوتی (audiotape) هم می باشد. بخش الکترونیکی ضبط صوت با دریافت سیگنال از تاکومتر،
آن را با یک سیگنال مرجع مقایسه می کند تا اطمینان حاصل شود که نوار در سرعت مناسب پخش می شود. سرعت پخش تنظیم شده و درست در این سیستم ها بسیار مهم است زیرا گوش انسان به تغییر گام های صوتی حساس است.

  • برای سنجش سرعت چرخش دیسک و شفت در موتور ها:

در فن ها، پمپ ها، چرخ دنده ها، ماشین آلات و همچنین در کنترل سرعت خطوط طولی مثل نوار نقاله، از تاکومتر ها استفاده می شود.

انواع تاکومتر:

  • دورسنج عقربه ای:

این نوع دورسنج ها از قدیمی ترین نوع دور سنج ها می باشند. اولین دورسنج جهت اندازه گیری سرعت حرکت توسط دانشمند آلمانی در سال ۱۸۱۷ بر اساس خاصیت گریز از مرکز ساخته شد. این دور سنج ها در ادامه مسیر پیشرفت خود در خودرو های سبک و سنگین برای سنجش دور موتور ماشین ها به کار گرفته و رفته رفته جای خود را به دستگاه های دیجیتالی داده اند.

  • دورسنج دیجیتال:

دورسنج های دیجیتال نوع جدید تر از خانواده دورسنج ها به حساب می آیند و دارای مدار الکترونیکی برای اندازه گیری دقیق تر هستند.

  • دورسنج دیجیتال مکانیکی:

این تاکومتر از یک شفت یا محور عمود تشکیل شده است که در انتهای محور، در هنگام چرخش یک کلید یا سوییچ حساس فعال می شود و هر بار سوییچ شدن بیانگر یک بار گردش موتور است؛ این سوییچ در ادامه به یک پردازنده یا میکرو کنترلر متصل می شود که تعداد دفعات سوییچ را ثبت می کند.

  • دورسنج نوری:

نوع دیگری از دورسنج ها هستند که توسط سنسور مادون قرمز دوران کرده و گردش دور موتور را اندازه گیری می کنند.

  • دور سنج مادون قرمز:

این دستگاه با بهره گیری از سنسور های مادون قرمز دقیق و حساس نور لیزر را با بالاترین دقت و سرعت اندازه گیری نمایش می دهد.

تاکومتر مادون قرمز

نکات مهم در خرید تاکومتر ها:

  • قابلیت هایی مثل قابلیت اتصال به کامپیوتر، داشتن حافظه داخلی و یا جانبی.
  • نوع مکانیزم که می تواند لیزری، مکانیکی و نوری باشد.
  • پرتابل بودن یا قابلیت نصب دور سنج.
  • محدوده اندازه گیری تعداد دور.
  •  سرعت اندازه گیری دور سنج یا دور بر دقیقه.
  •   قابلیت های منحصر به فرد که گاها مورد نیاز است؛ مثلا اندازه گیری دما به همراه دور سنج یا اندازه گیری لرزش به همراه دور سنج در یک دستگاه.

برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: امکان راست کلیک وجود ندارد