ترموستات چیست:

ترموستات (Thermostat) یا دماپا یک کنترل کننده الکتریکی خودکار برای تنظیم دما در فضای بسته است. بنابراین این قطعه قطعه‌ ایست که در دستگاه‌ های گرم کننده و یا سرد کننده به کار می‌ رود تا دما را در محدوده یک دمای تنظیم شده، ثابت نگه دارد. این

قطعه این کار را با قطع و وصل کردن به موقع این دستگاه‌ ها انجام می دهد. این قطعه از دو واژه “ترمو” و “ستات” تشکیل شده است. “ترمو” یعنی گرما و “ستات” به معنای سکون و ایستادن است.

در واقع این قطعه با رسیدن به نقطه دمای تنظیم شده و معین، مدار برقی دستگاه را قطع کرده و در هنگامی که دما با افت مواجه شده و به ۳ الی ۵ درجه از نقطه دمای ثابت پایین تر برود، دوباره جریان مدار را وصل و دستگاه را روشن می‌کند.

تاریخچه ترموستات:

اولین نمونه های این قطعه توسط مبتکر هلندی کورنلیس دربل(cornelis j drebbele) در حدود سال ۱۶۲۰ در انگلستان ساخته شد. این دانشمند هلندی به وسیله ای نیاز داشت تا دمای دستگاه جوجه کشی اش را کنترل کند. وی توانست یک ترموستات جیوه ای

را برای تنظیم دمای دستگاه جوجه کشی مرغی که ساخته بود اختراع کند.

درسال ۱۸۳۰ کارخانه های نساجی، برای عملکرد بهینه به دمای ثابت و کنترل شده نیاز داشتند. دراین سال ها شیمی دان اسکاتلندی Andrew Ure برای دست یابی به این هدف وارد عمل شد و توانست ترموستات بی متال (Bmetal) را اختراع کند. در سال

۱۸۸۶ پس از گذشت ۵۶ سال  آلبرت باتز (alberet butz) توانست نخستین ترموستات الکتریکی را اختراع کند. باتز یک تاجر و مخترع موفق اهل سوئیس بود که به آمریکا مهاجرت و شرکت خودش را تاسیس کرد. این دانشمند بزرگ سرانجام در سن ۵۶ سالگی

چشم از دنیا فرو بست.

انواع ترموستات:

ترموستات‌ ها از نظر محل نصب، نوع عملکرد، فصل سالی، نوع سنسور، رنج کاری، تعداد مراحل کار و از نظر حرارت به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. از نظر محل نصب به انواع اتاقی، کانالی، مستغرق و جداری تقسیم می‌شوند. از نظر نوع عملکرد به انواع قطع

و وصلی و تدریجی تقسیم می‌شوند. از نظر حرارت به انواع حرارتی و برودتی تقسیم می‌گردند. از نظر رنج به زیر صفر و بالای صفر تقسیم می‌شوند. از نظر تعداد مراحل کار به یک مرحله ای، دو مرحله‌ای و پله‌ای (استپ کنترل) تقسیم می‌گردند. از نظر نوع

سنسور به بیمتالی، فانوسه ای، رئوستا و دیافراگمی تقسیم می‌شوند. از نظر فصلی به سه نوع تابستانی، زمستانی و دو فصلی تقسیم می‌شوند.

نحوه عملکرد ترموستات:

چنانچه در یک سیستم بسته تشکیل شده از رله ها، سوپاپ ها، سوئیچ ها و غیره دما از مقدار مورد نظر تجاوز کند یا از آن کمتر شود، سیگنال های الکتریکی از طریق این قطعه تولید می شوند. بنابراین این قطعه یک وسیله کنترل کننده الکتریکی خودکار است.

این قطعه به صورت فیزیکی به دستگاهی که باید میزان سرمایش یا گرمایش محیط را تامین کند، وصل شده و سپس به شکل اتوماتیک عمل می کند. یعنی به محض کم یا زیاد شدن دما در وسیله مد نظر، مدار الکتریکی دستگاه را قطع یا وصل می کند. به این

ترتیب مانع از افزایش یا کاهش دمای مطبوع می شود.

به طور کلی ترموستات نقش یک تنظیم کننده دما را دارد که به شکل اتوماتیک مدار الکتریکی وسیله را قطع و وصل می کند. با توجه به عملکرد ترموستات می توان از این وسیله به منظور صرفه جویی هر چه بیشتر انرژی استفاده کرد. بنابراین استفاده از

ترموستات لازم و ضروری است

موارد کاربرد ترموستات:

نکاتی که باید در هنگام خرید ترموستات به آن توجه نمود:

قاعدتاً تنوع محصولات و کاربرد فراوان ترموستات ها در صنعت باعث شده تا خریداران به نکات عدیده ای در انتخاب ترموستات دقت کنند، با این حال مهم ترین نکاتی که می توانند در تعیین ترموستات انتخاب شده مؤثر باشند عبارتند از:

• شناخت محدوده دمایی مورد نظر
• دارا بودن قابلیت تشخیص و نمایش خرابی توسط ترموستات
• ابعاد ترموستات
• نحوه و کیفیت کنترل دما و …

بررسی تخصصی انواع ترموستات

بررسی تخصصی سنسور دما