مغار وسیله‌ای تیز و برنده است که از آن برای تراشیدن، کنده‌کاری و حکاکی روی چوب استفاده می‌کنند؛ مغار انواع مختلفی داشته که سایز و اندازه‌ آن متفاوت است. اندازه‌ی مغار بر اساس پهنای آن تعیین می‌شود.

ساختار مغار چگونه است؟

مغار از دو بخش تشکیل‌شده‌:

1. دسته‌ی مغار
2. تیغه‌ی فولادی

انواع مغار

مغار انواع متفاوتی مختلفی داشته و به‌طورکلی به ۴ دسته منبت، مشتی، چاقویی و قاشقی تقسیم می‌شود که هرکدام انواع مختلفی داشته و کاربرد خاص خود را دارد.

مغار منبت

همان‌طور که از نام این ابزار مشخص است از آن برای منبت کاری و پیکرتراشی استفاده می‌شود. مغار منبت دسته‌بلندی داشته که معمولاً از جنس پلاستیک یا چوب است. از انواع مغار منبت می‌توان به تخت، نیم‌باز، گلویی و شفره اشاره کرد که در ادامه به توضیح هریک و کاربرد آن می‌پردازیم.

• مغار تخت: ساختار مغار تخت به‌صورت است که یک سمت آن پخ و سمت دیگر آن زاویه‌دار است؛ زاویه بین دو سمت مغار ۲۵ درجه است. از مغار تخت برای کنده‌کاری روی زمینه‌ی کار، سطوح صاف، ایجاد خطوط و … استفاده می‌شود. مغار تخت بر اساس شماره دسته‌بندی می‌شود که این شمار‌ها نشان‌دهنده‌ی پهنای مغار برحسب میلی‌متر است. شماره‌های مغار تخت از شماره‌ی ۱ شروع‌شده و انواع دیگر آن با شماره‌های فرد ادامه پیدا می‌کند.

نکته: به مغار تخت شماره‌ی ۱ مغار کبریتی هم می‌گویند.

• مغار نیم باز: تیغه‌ی این مغار تخت نبوده و حالت نیمه گرد دارد. از این مغار در مواردی استفاده می‌شود که دارای انحنای ملایم است. دسته‌بندی این مغار از دو شماره تشکیل‌شده است، برای مثال مغار ۸-۶، یک عدد اندازه‌ی انحنای مغار و عدد دیگر پهنای تیغه ی مغار را نشان می‌دهد.

نکته: مغار نیم‌باز هم دارای یک نوع قاشقی است که ساختار آن به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که طول آن انحنا و خمیدگی دارد.

• مغار گلویی: این مغار ازنظر ساختار مشابه مغار نیم‌باز است با این تفاوت که انحنا و خمیدگی آن بیشتر است. از مغار نیم‌باز در مواردی استفاده می‌شود که انحنای زیادی دارد مثل گل‌های گرد، پیچک‌ها، غنچه‌ها و … . مغار گلویی هم مانند مغار نیم‌باز از دو شماره تشکیل‌شده است.

نکته: مغار گلویی دارای نوع قاشقی است که به آن مغار گلویی قاشقی هم می‌گویند.

• مغار شفره: نوک تیغه‌ی برنده‌ی این مغار هفتی شکل است. این مغار در دو اندازه‌ی کوچک و بزرگ موجود است؛ از مغار بزرگ برای جدا کردن خطوط طرح از زمینه‌ یا خطوط طرح از یکدیگر استفاده می‌شود و از مغار کوچک برای ظریف‌کاری، خط انداختن، تزیین برگ‌ و گل‌ استفاده می‌شود. مغار شفره هم مانند سایر مغارها نوع قاشقی دارد که به آن مغار شفره‌ی قاشقی می‌گویند؛ این مغار کاربرد چندانی در منبت‌کاری ندارد. علاوه بر مغار شفره‌ی قاشقی نوع دیگری مغار وجود دارد که سطح مقطع آن کاملاً شبیه V نیست و کمی انحنا در انتهای آن وجود دارد که به حرف U شبیه است؛ به این مغار شفره‌ی گلویی می‌گویند.

مغار مشتی

دسته مغار مشتی کوتاه و ظریف بوده و برای واردکردن فشار نیاز به استفاده از چکش نیست و با فشار دست می‌توان کنده‌کاری روی چوب را انجام داد. مغار مشتی بیشتر برای منبت‌کاری مشبک و ظریف‌کاری استفاده می‌شود و بر اساس شکل انحنای گلویی آن به سه دسته قاشقی، خم و ساده تقسیم می‌شود.

• مغار قاشقی: انحنای قسمت گلویی مغار قاشقی بسیار زیاد است.

• مغار خم: قسمت گلویی مغار خم کاملاً کج یا خم است.

• مغار ساده: قسمت گلویی مغار ساده یا تخت کوتاه و صاف بوده و به آن مغار منبت‌کاری هم گفته می‌شود.

مغار چاقویی

ظاهر این مغار شبیه مغار مشتی بوده اما تیغه آن شبیه چاقو است. از این مغار برای ویتلینگ و کارهای بسیار ظریف استفاده می‌شود.

مغار خراطی

دسته مغار خراطی چوبی بوده و ارتفاع و قطر آن نسبت به دیگر مغارها بیشتر است. این مغار معمولاً روی پایه قرار می‌گیرد و چوب در حال چرخش را برش و فرم می‌دهد. از انواع مغار خراطی می‌توان به نون گاز، پولاد سر کج و پولاد صاف اشاره کرد.

مغار قاشقی

از دیگر انواع مغار قاشقی، مغارهای مخصوص ساخت تار، مغارهای کاسه تراشی و قاشق تراشی است که برای کاربردهای مشخص استفاده می‌شوند.

اسکنه چیست؟ تفاوت مغار و اسکنه چیست؟

یکی از ابزار پرکاربرد اسکنه است که کارکرد آن شبیه مغار است با این تفاوت که قدرت بیشتری داشته و معمولاً برای کندن و شکاف چوب برای ایجاد اتصال کام و زبانه است. از انواع اسکنه می‌توان به اسکنه تیغه اریب، اسکنه با تیغه مستطیلی، اسکنه با تیغه خمیده و تیغه V شکل اشاره کرد.