ترکمتر چیست؟
این ابزار که با اسامی تورک متر، تورکمتر، تورکرنچ یا ترک رنج و گشتاور سنج شناخته می شود، به منظور اعمال دقیق گشتاور به یک اتصال دهنده پیچ و مهره، کنترل و سنجش میزان گشتاور اعمالی در هنگام باز و بسته کردن پیچ و مهره یا برای بستن پیچ در گشتاوری خاص به کار گرفته می شود. بسته به برند و رنج استفاده، هر ترکمتر، دقت اندازه گیری مخصوص خود را داشته و میزان آن متناسب با نوع گشتاور قابل تغییر و متفاوت می باشد اما اصولا تلورانس خطا بین ۱ تا ۴ درصد می باشد.
شاخص ترکمتر:
از طریق درجه های موجود روی هر ترکمتر، می توان گشتاور مورد نیاز را تنظیم نمود. بر اساس استاندارد جهانی، واحد گشتاور، نیوتن در متر می باشد؛ اما در بعضی از برند های انگلیسی و آمریکایی واحد این ابزار، اینچ در پوند و یا فوت در پوند می باشد.
تاریخچه ترکمتر:
این ابزار برای نخستین بار در سال ۱۹۱۸ به منظور کنترل آب شهر نیویورک و ایمنی باز و بسته کردن پیچ و مهره های اتصالات آب شهری توسط شهرداری این شهر تولید شد. شخصی به نام Walter p. Chrysler در سال ۱۹۲۰، به منظور استفاده در خطوط تولید خودرو در شرکت کرایسلر، این ابزار را پیشرفته تر کرد و موفق به تولید آچار آن شد. در نهایت در ۱۹۸۳ این محصول، جهت استفاده در صنایع خودروسازی، آزمایشگاه ها، خطوط تولید و کارگاههای صنعتی به تولید انبوه رسید.
انواع ترکمتر ها:
-
ترکمتر تقه ای:
ترکمتر های تقه ای دارای ساختاری ساده بوده و مقاومت بالایی در برابر آسیب های کارگاهی دارند. محل تنظیم میزان فشار مورد نیاز برای اعمال، بر روی دسته و انتهای آن است و زمانی که فشار به اندازه مشخص و معینی برسد، با یک صدای کلیک و تقه به کاربر اطلاع می دهد. مدل های تقه ای دارای انواع مختلفی می باشند که عبارتند از:
- جغجغه ای
- سری خور
- درایو ثابت
-
ترکمتر کمرشکن:
این محصول، شباهت های بسیاری به نوع تقه ای داشته اما وجه تمایز آن در این است که هرگاه به میزان فشار در نظر گرفته شده می رسد، از قسمت بالا یا وسط خم شده و دیگر مثل نوع تقه ای صدای کلیک نمی دهد. از آنجایی که این ابزار خم می شود، نام کمر شکن روی آن گذاشته شده است. برتری کمر شکن ها نسبت به انواع تقه ای استفاده از آن ها در رنج عددی بالا می باشد که در ترکمتر های تقه ای نمی توان به صورت چشمی و صوتی مشاهده نمود.
-
ترکمتر دیجیتال:
ترکمتر های دیجیتال خود به سه نوع متفاوت تقسیم می شوند که در ادامه به بررسی هر یک از آن ها می پردازیم:
ترکمتر های دیجیتال معمولی (Electronic torque wrenches):
در این مدل دیجیتال، مبنای محاسبه گشتاور اعمالی، کرنش بوجود آمده در قسمت میله کرنش پذیر ترکمتر می باشد. در زمان اعمال نیرو، سیگنال ارسال شده بوسیله کرنش سنج در قسمت دیجیتال تبدیل به عدد متناسب با گشتاور اعمالی کالیبره شده گشته و در صفحه الکترونیکی ترکمتر نشان داده می شود. به این شکل، گشتاور لحظه به لحظه اعمالی، در فرایند سفت کردن پیچ در صفحه دیجیتال ترکمتر نشان داده می شود. این مقادیر قابل ذخیره سازی و تحلیل در ترکمتر های دیجیتال بوده و قابلیت اتصال به کامپیوتر را دارند. دقت محاسبه گشتاور ترکمتر های دیجیتال بین ۴% الی ۱% می باشد.
ترکمترهای دیجیتال با قابلیت سنجش زاویه (Electronic torque/angle wrenches):
این مدل از ترکمتر های دیجیتال، به ژیروسکوپ تجهیز شده اند و به همین دلیل می توانند به غیر از میزان گشتاور اعمالی، میزان چرخش زاویه ای ترکمتر را هم نشان دهند.
ترکمتر های دیجیتال الکترو مکانیکال (Mechatronic torque wrenches):
این دسته از ترکمتر ها، در واقع ترکیبی از ترکمتر های دیجیتال و تقه ای می باشند و دارای هر دو امکان تقه (click) و نمایش و محاسبه گشتاور به صورت دیجیتال می باشند.
-
ترکمتر عقربه ای:
این مدل از ترکمتر ها به شکل صفحه اندیکاتوری مدرج شده بوده و اعداد آن ها کاملا واضح می باشند. ساختار ترکمتر های عقربه ای، متشکل از دو عقربه می باشد که عقربه دوم آن بیشترین گشتاور اعمال شده را نشان می دهد. لازم به ذکر است که دقت این محصول، در مقایسه با انواع تقه ای بالاتر می باشد. خطای این محصول، حدود ۳ درصد رنج اعمال شده بوده و بیشتر در آزمایشگاه ها استفاده می شود.
اجزای تشکیل دهنده ترکمتر ها:
-
بدنه:
در قسمت بدنه ترکمتر ها، از یک لوله خاص استفاده شده که به منظور پیدا کردن مقدار دقیق گشتاور به کار رفته و قابلیت ضد سایشی دارد.
-
کلیک هشدار:
هر ترکمتری زمانی که به حد معینی از فشار رسید، با هشداری کاربر را مطلع می کند؛ در بعضی از ترکمتر ها یک کلیک روی بدنه آن ها تعبیه شده که مخصوص این کار می باشد.
-
روغن روان کننده:
به منظور محافظت از ترکمتر در برابر حرارت، از یک روغن صنعتی روان کننده در آن ها استفاده می شود که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
-
دکمه رها سازی سریع:
برای قفل کردن یا رها کردن مهره آچار، از این دکمه استفاده می شود.
-
حلقه قفل اتوماتیک:
برای استفاده آسان تر از ترکمتر ها در قسمت بالای دسته بعضی از آن ها، یک حلقه برای تنظیم میزان فشار و گشتاور تعبیه شده است.
-
دسته:
دسته یکی از مهم ترین قسمت های ابزار ترکمتر است که در بعضی از انواع آن ها به شکل لاستیکی ارگونومیک بوده و به روش تزریقی درست شده است. این دسته ها راحت و نرم هستند و به دلیل ساختار ویژه ای که دارند، از دست سر نخورده و به راحتی قابل استفاده می باشند.
-
دکمه دو منظوره:
در اغلب ترکمترها دکمه ای تعبیه شده است که از آن به منظور تنظیم گردش ساعتگرد و پاد ساعتگرد استفاده می شود.
-
فنر:
در داخل بدنه بعضی از ترکمتر ها فنر هایی گذاشته شده اند که از فولاد پیچیده شده ساخته شده و کیفیت بسیار بالایی دارند؛ این فنر ها بعد از حرارت دیدن، شکل دهی شده و دوام بسیار بالایی دارند.
درواقع همه ترکمتر ها از اجزایی مثل دسته، نشانگر، بدنه و درایو (سری که به منظور بستن یا باز کردن پیچ به پیچ وصل می شود)، ساخته شده اند اما با توجه به نوع خاصی که دارند، هر یک از اجزای مخصوصی تشکیل شده و کارایی و میزان دقت آن ها متفاوت می باشد.
کاربرد آچار ترکمتر:
از این محصول، در صنایع و مشاغل متفاوتی مثل تعمیرات و نگهداری منازل، صنایع خودرو و همینطور صنایع ساخت و ساز استفاده می شود. اموری که در آن ها سفت بودن پیچ و مهره از اهمیت بالایی برخوردار است، حتما نیاز به یک ترکمتر دارند. در واقع این محصول، به افراد اجازه می دهد که قادر به اندازه گیری مقدار فشار وارد شده بر روی اتصالات باشند؛ در نتیجه کاملا اطمینان حاصل می کنند که این میزان از فشار با مشخصات توصیه شده برای آن کار مطابقت دارد. مثلا در صنایع مربوط به خودرو این موضوع بسیار مهم است که مقدار گشتاور درستی برای همه اتصالات خوردو مورد استفاده قرار گیرد تا ایمنی افراد حفظ شود.
برترین برند های این محصول:
بسیاری از برند ها اقدام به تولید این محصول نموده اند که برترین های آن ها عبارتند از:
- Gedore گدور آلمان
- JETCO جت کو آمریکا
- Plarad پلاراد آلمان
- Norbar نوربار انگلستان
- لایت ژاپن
- Hazet هازت آلمان
- CDI سی دی آی آمریکا
- Torqueleader ترک لیدر انگلستان
ما در تهران تولز مفتخر به ارائه این محصول، برای شما عزیزان می باشیم برای خرید و دریافت مشاوره می توانید با ما در تماس باشید.