دینام چیست؟

دینام (Alternator) یا ژنراتور، تولیدکننده برق است که وظیفه شارژ باتری خودرو را برعهده دارد و در صورت خرابی دینام خودرو باتری ماشین در مدت کوتاهی تخلیه خواهد شد. در واقع وظیفه باطری تنها تهیه برق در هنگام استارت زدن یا روشن نبودن ماشین شماست و برق رسانی به نقاط مختلف قطعات برقی ماشین در حین روشن بودن، توسط دینام انجام می شود.

از آنجائی که دینام (قطعه ای استوانه ای با بدنه آلومینیومی و معمولا در  کنار موتور زیر پمپ هیدرولیک) توسط یک تسمه شیاری در مدار چرخش موتور قرار می گیرد، همواره باید این تسمه در فواصل منظم بازدید شود تا از اره شدن آن به طور ناگهانی و در نتیجه خالی شدن شارژ باطری جلوگیری کرد.

تاریخچه دینام خودرو:

از همان سال های نخستین اختراع خودرو تمامی مخترعان وجود یک مولد برق برای تامین انرژی روشنایی لامپ های خودرو را ضروری می‌دانستند چرا که باتری خودرو ها پس از یک بار روشن کردن ماشین تمام می‌شد و برق مورد نیاز به سایر بخش ها نمی‌رسید، از این رو اغلب مخترعان در پی انجام عملیات های گوناگونی بودند تا این معضل جدی را رفع کنند، تا اینکه یک شخص آلمانی به نام گرام ول در سال ۱۸۹۴ میلادی موفق به اختراع دینام ماشین شد و اولین مخترع آن نام گرفت.

در زمان های گذشته دینام از طریق یک تسمه به طور جداگانه به موتور وصل می‌شد اما در خودرو های امروزی این دینام ها با یک تسمه مشترک به موتور متصل هستند. دینام ها نیز همانند تمامی دستگاه و ماشین آلات موجود در جهان به مرور زمان دچار تغییرات گوناگونی شده و پیشرفت های قابل توجهی کرده اند، اما مهم ترین پیشرفت دینام ها، به ورود قطعات الکترونیکی (دیود مقاومت و ترانزیستور) مربوط می‌شود که این پیشرفت سبب تغییر نام دینام شده و آن را به “آلترناتور” تغییر داد.

اجزای سازنده دینام:

قطعات تشکیل­ دهنده دینام خودرو در کنار هم وظیفه تولید برق خودرو را بر عهده دارند. اجزای آن داخل یک پوشش فلزی از جنس آلومینیوم قرار می­گیرند.

• پوسته: 

از دو قطعه آلومینیومی ساخته شده که اجزا به جز قرقره درون آن قرار می­گیرند. علت انتخاب آلومینوم، سرعت بالای آن در انتقال حرارت است. لذا در جلوگیری از گرم شدن بیش از حد قطعه موثر است.

• استاتور: 

مجموعه ای از یک هسته و سیم­پیچ است. هسته آن شامل یک بدنه فلزی شیاردار است که توسط تعدادی حلقه آهنی ساخته شده است. سیم­پیچ ­ها در حالتی که اتصالی با هسته ندارند، داخل این شیارها پیچیده می­شوند. در واقع از یک عایق برای جداکردن هسته و سیم­پیچ استفاده می ­کنند.

• روتور: 

این قسمت، قطعه مرکزی است که از یک محور اصلی فولادی و یک پوسته پنج ه­ای به شکل آهن ساخته می­شود که به دور محور اصلی خود می­چرخد.

• دیود: 

از آنجایی که برای شارژ باتری خودرو نیاز به برق مستقیم است و برق تولید شده از نوع متناوب است. برای تبدیل برق متناوب به مستقیم از دیود به معنای یک­ سوساز استفاده می­کنند.

• رگولاتور: 

جریان ورودی به روتور را کنترل می­کند و از این طریق بر توان خروجی کل نظارت دارد.

• جاروبک­ ها: 

وظیفه حفظ ارتباط الکتریکی با موتور را بر عهده دارند. این قسمت ها جزو قطعات تعویضی هستند که در صورت حوادثی مانند سوختگی آن ها، می­توان نسبت به تعویض آن ها اقدام کرد.

• پره خنک­ کننده: 

فعالیت دینام باعث ایجاد حرارت بسیار بالایی می­شود. بنابراین خنک کردن آن و تهویه هوای اطراف آن امری ضروری است. قطعه پره خنک­ کننده روی آن نصب می­شود تا با جابه­ جایی هوا به خنک شدن آن کمک کند.

• قرقره: 

روی پوسته قرار می­گیرد و وظیفه انتقال نیروی مکانیکی و چرخاندن روتور را بر عهده دارد.

دینام چگونه باتری را شارژ می‌کند؟

قبل از اینکه باتری بتواند از برق حاصل از دینام استفاده کند، باید به فرمی تبدیل شود که باتری می‌تواند از آن استفاده کند. این به این دلیل است که الکتریسیته می‌تواند در جریان‌ها یا جهات مختلف جریان یابد. باتری‌های خودرو با برق جریان مستقیم یک طرفه (DC) کار می‌کنند، در حالی که دینام‌ها برق جریان متناوب (AC) را تولید می‌کنند، که گاهی اوقات برعکس جریان می‌یابد. بنابراین قبل از مراجعه به رگولاتور ولتاژ، قدرت مورد نظر برای باتری از طریق یکسوساز دیود به DC تبدیل می‌شود.

پس از تبدیل، باتری می‌تواند از برق برای شارژ مجدد استفاده کند. مانند هر قطعه خودرو، دینام شما با گذشت زمان شروع به افت می‌کند و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد. نحوه تعویض دینام را یاد بگیرید و بدانید در صورت خرابی خودرو در جاده چکار کنید. همه خودروهای دارای موتور احتراق داخلی به جز برخی خودروهای هیبریدی دارای دینام هستند. هنگامی که موتور در حال کار است، دینام باتری را شارژ می‌کند و نیروی الکتریکی اضافی را برای سیستم‌های الکتریکی خودرو تأمین می‌کند.

دینام یک واحد بدون تعمیر و نگهداری است. در برخی از خودروها، می‌تواند تا ۱۰-۱۵ سال بدون هیچ گونه تعمیر دوام بیاورد. در صورت خرابی دینام، ممکن است خودرو برای مدت کوتاهی با باتری کار کند. با این حال، موتور به محض اتمام شارژ باتری خاموش می‌شود. تعویض دینام با قطعه OEM جدید گران است، اما جایگزین‌هایی وجود دارد.

برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.