برنج چیست؟
برنج، آلیاژی از مس و فلز روی می‌باشد که نسبت آن دو در آلیاژ، تعیین کننده نوع برنج است. برخی از انواع آلیاژ برنج‌ها برنز هم نامیده می‌شوند، هرچند برنز آلیاژی از مس و قلع می‌باشد. برنج رنگی تقریباً زرد دارد که شبیه به رنگ طلا است و در برابر کدر شدن و لکه‌دار شدن مقاوم بوده و به راحتی اکسید نمی‌شود. از این فلز به خاطر کاربردهای خاص و شکل و رنگ آن در جاهای مختلفی استفاده می‌کنند: برای مثال، به دلیل رنگ زرد آن در دکوراسیون، به خاطر اصطکاک کم در مغزی قفل ها و بخاطر خاصیت آکوستیکی در سازهای موسیقی از جمله هورن کاربرد دارد.
امروزه تقریباً ۹۰٪ از فلزات برنج بازیافت می‌شوند، چون فلز برنج خاصیت مغناطیسی کمی دارد و به راحتی می‌توان آن را از فلزاتی که معمولاً با آن ها مخلوط می‌شود، جدا کرد. بدین ترتیب برنج جدا شده را دوباره بازیافت می‌کنند. چگالی متوسط برنج ۸٫۴ گرم بر سانتی متر مربع است.
ویژگی های مهم آلیاژ برنج:
از فلز برنج به خاطر خاص بودن و رنگی که دارد استفاده های مختلفی می توان داشت از جمله:
- فلز برنج به خاطر رنگ تقریباً طلایی رنگش در دکوراسیون ساختمان سازی کاربرد دارد.
- در مغزی قفل ها به خاطر اصطکاک کم استفاده می شود.
- حتی در سازهای موسیقی به علت خواص آکوستیکی همانند ساز هورن
- رنگ برنج زرد است که متشابه به رنگ طلا ست.
- اکسایش در فلز برنج دیرترصورت می گیرد و در برابر کدر شدن و لکه دار شدن از خود مقاومت نشان می دهد.
کاربرد آلیاژ برنج:
برنج یکی از پرکاربرد‌ترین نوع مواد در صنعت است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای فلز برنج می‌پردازیم:
- استفاده در دکوراسیون داخلی:
به سبب درخشانی و رنگ زیبایی فلز برنج (در شیرآلات و دستگیره‌های درب)
- استفاده در سازهای موسیقی:
به علت خاصیت صداسازی برنج
- استفاده در دستگیره‌ها و مکان‌های مستعد آلودگی:
به علت وجود مس، این آلیاژ خاصیت ضد میکروب دارد.
- استفاده در انواع ظروف برنجی:
طب سنتی ایرانی این فلز را به خاطر ویژگی‌های موثر بر سلامتی گزینه‌ی مناسبی برای تولید انواع ظروف برنجی ایرانی می‌داند.
- استفاده در ساخت زیور آلات برنجی:
رنگ طلایی و درخشان این آلیاژ، قیمت پایین و چکش خواری سبب این استفاده می‌شود.
- برخی از اشیاء دیگری که در آن ها از فلز استفاده شده عبارت‌اند از…
پنجره های مشبک سازی شده- جواهر آلات- سخت افزار‌های ردیابی- مدال‌های ورزشی- بدنه‌ی خودکار‌ها- لوازم آرایشی- اجزا و چرخ‌دنده‌های ساعت- کنتور‌های برق- لوله‌ها و موتور‌های دریایی و…
ترکیبات برنج و برنز چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
برنج و برنز هر دو از مس تشکیل شده‌اند، در واقع عنصر پایه آنها مس است. به همین دلیل در کاربردهای زیادی می‌توانند شبیه به هم عمل کنند. با این وجود، عناصر آلیاژی تشکیل‌دهنده آنها با یکدیگر فرق دارد. برنج حاوی روی است، در حالی که برنز قلع دارد. عناصر دیگر بدین منظور اضافه می‌شوند که آلیاژها خواص متفاوتی پیدا کنند و برای استفاده در کاربردهای متفاوتی مناسب شوند. با وجودی که با اضافه کردن این فلزات ترکیب‌های متفاوتی حاصل می‌شوند، اما هم برنج و هم برنز تا حدی خواص خود را حفظ می‌کنند و به فلزی کاملاً متفاوت تبدیل نمی‌شوند.
تشخیص فلز برنج از طلا:
خوب است بدانید امکان اشتباه گرفتن دو فلز طلا و برنج با یکدیگر بسیار بالاست چراکه هر دو رنگ و خواص ظاهری یکسانی دارند. اگر شما نیز در اصالت فلز طلایی که خریداری کرده‌اید شک دارید، یا دوست دارید روش تشخیص فلز برنج از طلا را بشناسید با ما همراه باشید.
- فلز طلا درخشانی بیشتری نسبت به آلیاژ برنج دارد.
- در اصطکاک این دو فلز با سطحی سرامیکی، فلز طلا ردی طلایی رنگ و برنج ردی از سیاهی را ایجاد می‌کند.
- طلا چگال‌تر و سنگین‌تر از آلیاژ برنج است. پس اگر دو قطعه‌ی یکسان از هر دوی آنها دارید با محاسبه‌ی جرم حجمی (چگالی) آنها می‌توانید طلا را از برنج تشخیص دهید.
- همان‌طور که می‌دانیم فلز طلا به هیچ وجه زنگ زده یا اکسید نمی‌شود. از این رو اگر آثاری از زنگ زدگی در سطح شی‌ء مد نظر خود دیدید باید به طلا بودن آن شک کنید.
کاربرد آلیاژ برنج در پزشکی:
آلیاژ برنج از دیرباز در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته بود و مورد تایید و محبوبیت طب سنتی بوده و اکثرا از فلز برنج در تهیه و تولید سماور،کتری،قاشق و قوری استفاده می شد. در آلیاژ برنج فلز روی به کار رفته با آلیاژ روئی متفاوت است فلز روی بیشتر به زینک معروف است و امروزه در طب برای نیازهای بدن از زینک استفاده می کنند و کمبود این ویتامین در بدن باعث بروز مشکلات پوستی و گوارشی می شود که توسط قرص های مکمل مثل قرص زینک جهت درمان برای بیماران تجویز این می شود اما مثل قرص های شیمیایی دیگر عوارض جانبی خواهد داشت.
یرای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در تهران ابزار در تماس باشید.