کولیس چیست؟

کولیس ها، یکی از پرکاربردترین ابزارآلات در زمینه امور مهندسی، پزشکی و صنایع مختلف می باشند. این وسیله که ابزار اندازه گیری دقیق قطر و طول داخلی، خارجی و عمق می باشد، ابعاد را به شکل کاملا مستقیم و با دقت بسیار بالایی اندازه گیری می کند. دقت اندازه گیری در این ابزار، معمولا یک صدم و دو صدم میلی متر یا ۰.۰۰۰۵ و ۰.۰۰۱ اینچ بوده و بازه اندازه گیری در انواع مختلف آن، متفاوت می باشد که به ۳ مدل  ۰ تا ۱۵ سانتی متر، ۰ تا ۲۰ و ۰ تا ۳۰ سانتی متر، تقسیم می شود. این محصول، از لحاظ نوع سنجش به سه دسته تقسیم می شود و روش خواندن آن هم به همین ۳ دسته بستگی دارد. دسته اول مدل های ورنیه یا معمولی هستند که رایج ترین نوع کولیس ها به شمار می آیند. به دسته دوم کولیس های ساعتی یا عقربه ای اطلاق می شود و دسته سوم انواع دیجیتال می باشند. درواقع، مدل های دیجیتال، بهترین و دقیق ترین نوع این ابزار بوده که استفاده از آن در مقایسه با دیگر انواع آن، آسان تر می باشد.

اجزای اصلی تشکیل دهنده کولیس ها:

• گیره ‌های خارجی بزرگ (Outside large jaws):

این قسمت، به منظور اندازه ‌گیری قطر خارجی یا اندازه یک جسم استفاده می شود.

• گیره ‌های داخلی کوچک (Inside small jaws):

این گیره ها وظیفه اندازه‌ گیری قطر داخلی یک جسم را بر عهده دارند.

• میله عمق (Depth probe/rod):

این قسمت برای اندازه‌ گیری عمق یک شیء یا سوراخ کارایی دارد.

• مقیاس اندازه ‌گیری اصلی متریک (Metric Main scale):

این مقیاس برای اندازه ‌گیری بر حسب میلی‌ متر می باشد.

• مقیاس اندازه‌ گیری اصلی امپریال (Imperial Main scale):

این مشخصه به منظور اندازه ‌گیری بر حسب اینچ کسری کاربرد دارد.

• مقیاس اندازه‌ گیری ورنیه متریک (Metric Vernier scale):

این مقیاس اندازه‌ گیری، در مرتبه دهم یا صدم میلی‌ متر، دقیق تر می باشد.

• مقیاس اندازه ‌گیری ورنیه امپریال (Imperial Vernier scale):

مقیاس امپریال برای اندازه ‌گیری دقیق‌تر (کسری از اینج) کارایی دارد.

• نگهدارنده (Retainer):

نگه دارنده، جهت ثابت کردن قسمت ورنیه برای کم کردن خطا استفاده می شود.

تاریخچه کولیس:

در ابتدا باید گفت که اطلاعات مختلف و ضد و نقیضی به عنوان تاریخچه کولیس ها منتشر شده اند که به همین علت، نمی توان با اطمینان یکی از آن ها را مورد تایید قرار داد اما با استناد به کلیاتی از تمام این اطلاعات، می توان این طور گفت که در کناره های سواحل ایتالیا و یونان، برخی از مدل های چوبی در بازمانده های کشتی های غرق شده مربوط به قرن های قبل از میلاد مسیح پیدا شده که گفتنی است: این مدل ها با کولیس های سال های اخیر، کاملا متفاوت می باشند و می توان گفت مدل های قدیمی، بیشتر مشابه یک پرگار برای اندازه گیری بوده اند نه یک کولیس. در برخی دیگر از تاریخچه ها پیدایش این ابزار را به چین باستان ارتباط می دهند اما به هر حال آنچه که حائز اهمیت است، تفاوت این مدل ها با کولیس های امروزی می باشد.

انواع کولیس:

• داخلی(Inside calipers):

از این مدل کولیس ها به منظور اندازه گیری ابعاد داخلی اشیا، استفاده شده و بسته به شکل، از شاخک های کوتاه برای این کار استفاده می شود.

• خارجی(Outside calipers):

از این دسته، به منظور اندازه گیری ابعاد خارجی، استفاده می شود زیرا این وسیله دقت بسیار بالایی دارد؛ برای مثال به منظور اندازه گیری ابعاد بزرگ مثل قطر یک لوله بزرگ، گزینه مناسبی می باشد. شاخک های بلند برای اینکار مناسب می باشند.

• دیجیتال:

این مدل، جدید ترین فناوری به کار رفته در ساخت کولیس است. نوع دیجیتال شبیه به نوع عقربه‌ای می باشد اما تفاوت آن ها در داشتن یک صفحه نمایشگر به جای عقربه می باشد که طول، در واحد های مختلفی مثل متر، اینچ، فوت و … بر روی آن نمایش داده می شود. حداقل دقت این محصول، در حد یک صدم میلی ‌متر است و اصولا از سایر انواع کولیس دقیق ‌تر می باشند. این محصول، دارای یک دکمه صفر می باشد که در هر نقطه‌ ای می‌توان عدد نمایشگر را صفر کرد. بعضی از کولیس‌ های دیجیتال به کامپیوتر هم وصل می‌شوند تا اطلاعات را مستقیم به یک فایل اکسل منتقل کنند.

• عقربه‌ای:

کولیس های عقربه ای قادرند که بین ۱۵ سانتی متر تا ۳۰ سانتی متر را با دقتی فوق العاده بالا (بین دو صدم میلی‌متر تا یک هزارم میلی‌متر) اندازه گیری نمایند. تنها تفاوت این مدل از کولیس ها با کولیس های ورنیر که بسیار شبیه هم هستند، در نمایش طول، به وسیله یک عقربه به جای درجه بندی خطی می باشد.

• جنی یا پرگاری:

 از این مدل کولیس ها، به منظور مقایسه فواصل یا خط انداختن و مشخص نمودن قسمتی از فلزات یا چوب برای برش استفاده شده و برای اندازه گیری کاربردی ندارد.

بهترین برند های این محصول:

کولیس های متنوعی در بازار وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از:

• اینسایز
• رونیکس
• میتوتویو
• آکاد
• گوانگلو

برای دریافت مشاوره و خرید محصول مورد نظر می توانید با مشاوران ما در تهران ابزار تماس باشید.