جایگاه متره درپروژه های عمرانی کجاست؟
در همه نهاد ها و قسمت های مختلف یک پروژه از متره و برآورد استفاده می شود. کارفرما و مهندسان مشاور از طریق برآورد ابتدایی پروژه و توجه به مبلغ تمام شده، اعتبار مورد نیاز جهت پروژه را تأمین می نمایند. لازم به ذکر است که برآورد اولیه دقیق و علمی در هزینه پروژه صرفه جویی می نماید.
آشنایی کامل با مصالح مصرفی، نوع محیط کار، زمین، فواصل حمل و معادن قرضه، مترور را قادر می سازد برآوردی با تقریب بسیار مناسب و نزدیک به واقعیت نسبت به اجرا بدست آورد. تهیه اسناد مناقصه و کمیسیون مناقصه به منظور بستن قرارداد نیاز به مترور دارد.
متره و برآورد برای کلیه نهاد ها و بخش های یک پروژه سودمند می باشد که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم:
-
پیمانکار:
در حال حاضر با توجه به وجود شرکت های متره و برآورد و اشخاص مترور، این وظیفه را نیز مانند آرماتوربندی و قالب بندی به شکل پیمانکاری یا به صورت حقوقی دستمزدی به مترورهای باتجربه واگذار می کنند؛ با این وجود از آنجایی که متره و برآورد هنوز جزو علوم به حساب نمی آید، توجه زیادی به آن نمی شود. پیمانکاران به منظور برآورد قیمت های پیشنهادی در مناقصات و همچنین تهیه صورت وضعیت، قیمت جدید، کنترل پروژه، تهیه صورت وضعیت پیمانکاران جزء، محاسبه تأخیرهای مجاز و غیر مجاز و همچنین برنامه زمان بندی، از مترور استفاده می کنند. گفتنی است که در این زمینه بیشتر از تکنیک های تجربی استفاده می نمایند.
-
کارفرما و مشاور:
متره هم در زمان قبل از مناقصه و انجام مناقصه و هم در هنگام انجام پروژه، همگام با تمامی مراحل با پروژه پیش می رود. در سیستم اداری کارفرما و مشاور واحدی با نام پیمان و رسیدگی وجود دارد. یکی از وظایف این بخش رسیدگی به صورت وضعیت ها است.
- پیمانکار ظیفه به تایید رساندن صورت وضعیت را به ناظر مقیم در کارگاه دارد.
- پس از آن پیمانکار صورت وضعیت آن را به امور پیمان و رسیدگی می سپارد.
- در آن جا صورت وضعیت و به طور کلی متره ها همراه با دستور کار ها، نقشه ها، صورتمجالس و میزان پیشرفت کار محاسبه می شود و رقم تمام شده هر صورت وضعیت به دست می آید.
- پس از آن رقم ریالی بدست آمده به پیمانکار پرداخت می شود.
-
دستگاه نظارت:
نظارت و کنترل بر اجرای صحیح پروژه طبق نقشه ها و دستورکار ها و همچنین رسیدگی به صورت وضعیت های پیمانکار توسط یک شخص حقیقی یا حقوقی انجامی می گیرد که این دستگاه نظارت از طرف کارفرما یا مشاور انتخاب می گردد.
در حال حاضر در دستگاه نظارت امور کنترل بر اجرای پروژه و رسیدگی به صورت وضعیت های پیمانکار توسط یک نفر انجام می گردد که این امر باعث نقصان در امر رسیدگی کامل به هردو وظیفه او می شود، لذا برای رفع این مشکل بایستی سه گروه برای این امور به طور مجزا پیشنهاد و مشخص گردد.
- ناظر پروژه
- مترور
- مترور ناظر
متره و علوم و فنون مرتبط:
برای ایفای نقش مؤثر، مترور باید علوم مختلفی را به خدمت بگیرد. میزان موفقیت و دقت در کار با تسلط به این علوم نسبت مستقیم دارد. دروس مختلف مقاطع و رشته های تحصیلی مرتبط با متره و برآورد، امور قراردادها و پیمان در رشته های مختلف و دسته بندی آن ها در کتاب مهندسی متره آورده شده است.
- قوانین ومقررات (حقوق ساخت)
- آمار و ریاضیات مهندسی
- دروس عمومی مهندسی
- مدیریت نوین
- دروس تخصصی مهندسی
دروس عمومی متره و برآورد:
- اجزای ساختمان
- روشهای اجرائی ساختمان و تاسیسات
- ماشین آلات ساختمانی و راهسازی
- ابزارشناسی
- نقشه برداری
- آزمایشگاه مصالح و مکانیک خاک
- نقشه کشی و نقشه خوانی
- مصالح شناسی (ابنیه مکانیک برق)
- آشنائی با واحدها و مقادیر و استاندارد
- زبان تخصصی
- حسابداری (عمومی)
- جغرافیا و زمین شناسی
- بایگانی
- اقتصاد مهندسی
- رایانه
دروس تخصصی متره و برآورد:
- فهارس بهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی (۱۵جلد)
- بخشنامه های سازمان مدیریت و برنامه ریزی
- آنالیزبها
- تعدیل و مابه التفاوت
- طراحی و بررسی نموگرام
- برنامه زمانبندی Gart-Part-CPM
- حسابداری (پیمانکاری)
- مهندسی سیستم ها
- کنترل پروژه
- امور پیمان ها و قراردادها
- مهندسی هم زمان (طرح و ساخت)
- مهندسی ارزش
- نرم افزارهای تخصصی
- خدمات مدیریت طرح (عامل چهارم)
- الفبای کار (ارزیابی کار و زمان)
انواع فهرست بهای منتشره از طرف سازمان مدیریت:
رشته ساختمان:
- ابنیه
- تأسیسات مکانیکی
- تأسیسات برقی
رشته آب:
- خطوط انتقال آب
- آبرسانی روستایی
- شبکه توزیع آب
- آبیاری و زهکشی
- سدسازی
- شبکه جمع آ وری و انتقال فاضلاب
- حفاری چاه ها
- مرمت قنات ها
رشته حمل و نقل:
- راه و باند
- راهداری
رشته منابع طبیعی:
- آبیاری تحت فشار
- فضای سبز
- آبخیزداری
دستورکار چیست؟
- حاوی مطالب اجرایی است که توسط مهندس ناظر و طراح به مجری جهت انجام کار اجرایی ساختمان ابلاغ و تفهیم می گردد
- به منزله ابلاغیه مهندس ناظر و یا طراح به مالک و مجری ساختمان جهت چگونگی انجام عملیات ساختمانی در مراحل مختلف ساختمانی الخصوص تخریب، گودبرداری، نازک کاری و اجرای نما می باشد.
- در هر مرحله از اجرای ساختمان که ناظر و یا طراح ضرورت احساس نمایند باید طی دستور کاری نحوه اجرای عملیات را به مالک و مجری ابلاغ نماید.
- مجری و مالک مستلزم به اجرای این دستور کار می باشند دستور کار در چهار نسخه که دو نسخه آن به مالک و مجری تعلق می گیرد و دو نسخه دیگر به عنوان سند ابلاغیه نزد ناظر و طراح باقی خواهند ماند.
صورتمجلس چیست؟
ثبت انجام عملیاتی است که بعد از اتمام کار رؤیت نمی شود و طبق دستور کار توسط پیمانکار انجام شده است که شامل حجم عملیات، شماره آیتم و تاریخ اجرا و کارهای انجام شده می باشد.
مزیت های نرم افزار های متره و برآورد در ایران:
- سهولت در ورود اطلاعات
- سرعت در گزارش گیری
- مکانیزه نمودن پروژه ها
- اصلاح و رسیدگی آسان صورت وضعیت ها
- ضریب خطای پایین
پاتولوژی صورت وضعیت:
- صورت وضعیت
- متره
- خلاصه متره
- ریز مالی
- خلاصه مالی
- کارهای فاکتوری
- قیمت جدید و ستاره دار
- خلاصه مالی
الف) صورت وضعیت:
- رویه مجلد باشد و سعی بر این شود که در هر پروژه از یک رنگ رویه و شیرازه و طلق استفاده شود.
- نام پروژه، شماره صورت وضعیت، نام کارفرما و مشاور و پیمانکار، تاریخ و زمان کارکرد صورت وضعیت ذکر شود.
- نسخه مخصوص کارفرما و مشاور و امور مالی و پیمانکار مشخص باشد.
- رویه هر قسمت مجزا باشد (مانند متره، خلاصه متره، ریزمالی و خلاصه مالی) و از کاغذ های الوان استفاده شود.
- خوانا و یا کامپیوتری باشد.
- درحد امکان از کلمات و حروف فارسی استفاده گردد.
- در هر صفحه، شماره صفحه و تاریخ و نام شرکت و نام پروژه و شماره صورت وضعیت و نام قسمت ذکر شود.
- محل امضاء پیمانکار، ناظر، مشاور و کارفرما موجود باشد.
- از جداول استاندارد استفاده گردد.
- صورت مجالس و دستور کارها در انتهای صورت وضعیت به ترتیب و مجلد آورده شود.
ب) ریز متره:
• به ترتیب فصل نوشته شود.
• شماره آیتم فهرست بها نوشته شود.
• شماره ردیف (رج) داشته باشد.
• آدرس ها دقیق و خلاصه باشد.
۱. نقل از ص م
۲. نقل از د-ک
۳. نقل از (AتاB) (۱تا۱۲)
• از قرینه یابی استفاده شود.
• از تکرار خودداری گردد
• از کلمات عامیانه خودداری گردد.
• در هر مقطع از اتمام کار از صورت مجالس استفاده شود.
• از فاکتورگیری استفاده شود.
• دیوار ۳۵ سانتی در عرض در تمام عرضها نوشته شود.
• ضخامت بتن مگر برای تک تک ردیف ها نوشته نشود و درپایان ردیف ها نوشته شود.
• انتهای جمع جزء با خط مشخص گردد.
ج) خلاصه متره:
• در ساختمانهای تکی و یک واحدی از خلاصه متره استفاده نگردد.
• شماره آیتم داشته باشد.
• نقل از صفحه متره داشته باشد.
• جمع بندی داشته باشد.
• در پروژه هائی که ساختمان زیاد دارد از جدول ذیل استفاده شود.
• از تکرار خودداری گردد.
• جدول مصالح مصرفی
د) ریز مالی:
• به ترتیب فصل نوشته شود.
• به ترتیب فصول فهرست بها
- شرح فصل
- ردیف
- شماره آیتم
- شرح (مختصر نویسی)
- واحد
- بهای واحد
- مقدار
- بهای کل
• جمع کل با ضرایب و بدون ضرایب در انتهای هر فصل نوشته شود.
• از آیتم های تکراری خودداری گردد.
• ضرایب آیتم های ستاره دار مشخص گردد.
• مصالح پایکار
برای دریافت مشاوره بیشتر با ما در تهران ابزار در تماس باشید.